کشور ایران از زمان کشف نفت و اعطای امتیاز استخراج و بهره‌برداری از منابع نفتی به «ویلیام دارسی» در سال 1901 میلادی؛ به حوزه نفوذ سنتی انگلستان تبدیل شد و با تاسیس «شرکت نفت انگلیس و ایـران» در سال 1909، منابع نفتی ایران به عنوان سهم لاینفک امپراطوری بریتانیا به این کشور پمپاژ گردید؛ تا اینکه با اوج گرفتن نهضت ملی شدن صنعت نفت به رهبری دکتر مصدق و آیت‌الله ...

کودتای 28 مرداد، کودتایی است که با طرح و حمایت مالی و اجرایی سازمان اطلاعات مخفی بریتانیا (اس‌آی‌اس) و آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) بر علیه دولت محمد مصدق در 28 مرداد ۱۳۳۲ به انجام رسید و در پی موفقیت کودتا و سقوط کابینه دولت ملی دکتر مصدق، سرلشکر فضل‌الله زاهدی عهده‌دار تشکیل کابینه جدید شد.

کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ از جمله وقایع مهم تاریخ معاصر ایران به شمار می‌رود که هنوز پس از گذشت سال‌ها از تاریخ وقوع آن، زوایای پیدا و پنهان بسیاری دارد. سیاست‌های استعمارستیزانه مصدق، عاملی بود که سبب شد تا آمریکا و هم‌پیمانانش، کودتایی را برای مهار جنبش ملی نفت و جلوگیری از اجرای آن طراحی و اجرا کنند.

بعد از کودتای 28 مرداد 1332، مشکل نفت در قالب کنسرسیومی متشکل از چند کشور غربی حل شد. شاه مدعی بود که این قرارداد عایدات زیادی را از نفت شامل حال ایران کرده است در حالی که به باور دکتر مصدق، کنسرسیوم منجربه ضرر هنگفتی به ملت بوده است.

انگلیس پس از آن که با ملی شدن صنعت نفت در ایران از این ثروت محروم گردید با طراحی کودتایی با هدف سرنگونی دولت مصدق، دولت آیزنهاور را به بهانه «خطر نفوذ کمونیست در ایران» به اجرای این کودتا متمایل ساخت.

پس از کودتای ۲۸ مرداد که همه می‌دانستند زور سرنیزه ارتش و سیاست‌بازی انگلیسی‌ها بر خواست مردم غلبه کرده، پهلوی دوم دید این‌طوری خیلی ضایع است و خیلی شبیه یک دیکتاتور نظامی و دست‌نشانده است که زوری حکومت می‌کند و برای این‌که شکل ماجرا کمی تلطیف شود، نشست و فکر کرد و با چند تا از رفقایش هم مشورت کرد و به این نتیجه رسید که ایران هم باید مثل آمریکا نظام ...

برخی از کودتاگران کسانی بودند که علیرغم دوستی با مصدق، در نهایت با تطمیع مالی و سیاسی به جرگه مخالفان مصدق درآمدند و نقش مهمی در سقوط دکتر مصدق ایفا نمودند. زاهدی از جمله این افراد است که گرچه زمانی به مصدق نزدیک بود؛ اما بتدریج به صف مخالفان قسم خورده او پیوست.

در رسانه های دولتی چنان وانمود می شد که کودتای آمریکایی- انگلیسی امری قانونی و برای دفاع از کیان کشور بود و بدین ترتیب مصدق و مصدقیان یاغیان این کشور بودند....

قیاس میان انقلاب اسلامی و کودتای 28 مرداد از جمله مهمترین اشتباهات محمدرضا شاه و  آمریکایی ها بود. آنها امیدوار بودند مصائب و مشکلات موجود همچون دوره ملی شدن صنعت نفت با یک کودتا حل شود؛ اما پس از مدتی فهمیدند اقدام ارتش امری غیر ممکن است . . .

اللهیار صالح از طرفداران جدی دکتر مصدق بود؛ او پس از عزل مصدق در حالی که همچنان می توانست به عنوان نماینده ایران در آمریکا باقی بماند، از این سمت کناره گیری کرد و از همراهی با دولت کودتا خودداری کرد. ماجرای چگونگی کنار رفتن او و تلاش فراوان زاهدی برای ابقایش در ادامه آمده است . . .

پیروزی کودتای انگلیسی آمریکایی علیه مصدق قطعا بدون وجود خائنین داخلی ممکن نبود. خائنینی که منافع شخصی خود را به منافع غرب گره زدند و آن را بر منافع جمعی ترجیح دادند. یکی از همین خائنین که همکاری او با انگلیسی ها به مدتها پیش از کودتا بازمی گشت اسدالله رشیدیان بود. البته او با همه خوش خدمتی هایش به شاه پس از مدتی از چشم او نیز افتاد . . .

پذیرش کودتای 28 مرداد برای جامعه ایرانی امری سخت و دشوار بود و پذیرش قراردادی که تحت عنوان کنسرسیوم نفتی بسته شد از آن دشوارتر. این مسئله قطعا برای طبقات متوسط سنتی و مدرن که در حکومت دولت از وضعیت بهتری برخوردار بودند، سخت تر نیز بود. آنچنان که جامعه دانشگاهی حتی در سال 1333 همچنان به مخالفت های خود علیه حکومت ادامه می دادند . . .

حزب توده را می توان سازماندهی شده ترین حزب تاریخ معاصر ایران دانست. حزبی که در حوزه های مختلف و من جمله جذب جوانان و زنان و کادرسازی فعال بود. با همه این احوال به دلیل ماهیت دینی و مذهبی جامعه ایرانی و حضور پر رنگ روحانیت، این حزب تنها توان جذب طیف خاص و محدودی از مردم را داشت. برخلاف این واقعیت، انگلستان در جریان ماجرای ملی شدن صنعت نفت و برای راضی ...

پدیده لمپنیسم و پیوند آن با دربار پهلوی یکی از وجوه بارز عرصه سیاست ایران در عصر پهلوی دوم بود. ظهور و بروز پدیده شعبون بی مخ و نقش بی بدیل وی در پیروزی کودتای 28 مرداد 1332 گواه این مدعاست. عبدالرضا هوشنگ مهدوی در ماموریت دیپلماتیک خود در سفارت ایران در ایتالیا از وحشت سفیر ایران در رم (پایتخت ایتالیا) از شعبان جعفری اینچنین نقل می نماید . . .

تجمع گروهی از حامیان سلطنت پهلوی در خیابان های تهران

ساقط کردن مجسمه رضاشاه پهلوی توسط حامیان دکتر مصدق در میدان سپه تهران

ثریا اسفندیاری بختیاری در حال گفت وگو با شعبان جعفری پس از رویداد 28 مرداد32

امینی پاسخ داده از شعبان همه بامخ‌تر است و خدمتی که او به مملکت می‌کند من و شما وجود نمی‌کنیم. این قبیل اشخاص برای مملکت لازم می‌باشد.

پس از کودتا دکتر «دونالد. ن. ویلبر» از مأموران بلندپایه سیا، که در طراحی و اجرای کودتای 28 مرداد 1332 نقش مهمی داشت و از جزئیات آن اقدام تبه‌کارانه آگاهی داشت، گزارشی از فراین اجرای کودتا تهیه کرد و در اختیار مقامات امریکا قرار داد.